Kiva

Kiva, tshisumbu tshia ku Amerika tshikadi tshisumbu tshia didiukishe, tshikuadi mudimu mukole mu Ditunga dia Congo-Kinshasa (DRC), tshikuambuluisha bantu ba bungi bua kubuela mu malu a mikopo. Kiva ke ngingililu idi isangisha bantu badi bakosola mikopo ku intemete ne bantu badi balomba mikopo mu matunga madi kaena ne makopo a bungi, bu mudi Ditunga dia Congo-Kinshasa. Kadi katuena tutshishimikila mikopo ku patudi. Patudi tutua dibue, tuyaya kudi ba-kadi-kasuila ba mudimu ba pa muaba eu badi balongolola malu a mikopo.

Mutubu wa Kiva wa mudimu mu Ditunga dia Congo-Kinshasa udi ulukula butuku. Katuena tukwata mukanda wa mudimu wa ku ditunga dia Congo bua kukuadila mikopo ku patudi. Kadi, bakadi-kasuila betu ba mudimu ba pa muaba eu badi ne mikanda ya mudimu mikadi kudi Banque Centrale du Congo. Mutubu wa Kiva wa mudimu udi uleja muvuabu ne diyi dia kuambuluisha bantu badi kaena ne mikopo. Tubalu tua mikopo ya Kiva ku patudi nansha katupu, kadi bakadi-kasuila ba mudimu ba pa muaba eu ke badi balongolola butuku bua mikopo, ndambu ya tubalu, ntawila, ne nsombelu ya kupingaja mikopo.

Midimu ya Mikopo ne Nsombelu ikadi ku Kiva

Kiva mu Ditunga dia Congo-Kinshasa udi ukuadi mudimu mukole mu malu a mikopo kupitila ku bakadi-kasuila ba mudimu ba pa muaba eu. Ke mikopo idi ipana ku bantu ba mu Ditunga dia Congo-Kinshasa:

• Mikopo ya malu a mudimu: Ke mikopo idi ipana ku bantu badi ne milimu mikese, bua kuteka bintu bia kudipanga, midimu ya ku dibenga, anyi bia kubakila bisalu. Ke mikopo idi yakuambuluisha bakuikala ne makopo bua malu a mudimu.
• Mikopo ya balimi: Ke mikopo idi ipana ku balimi, yakuambuluisha bakuikala ne makopo a kuteka bintu bia kulima, bu mudi mbutu ne bintu bia kuditula. Ke mikopo idi ipana ku balimi bua midimu yabo ya kulima.
• Mikopo ya dibanga: Ke mikopo idi ipana ku bantu ba dibanga, yakuambuluisha bakuikala ne makopo a dibanga. Ke mikopo idi ipana ku bantu ba dibanga bua midimu yabo ya dibanga.
• Mikopo ya kujingulula malu: Ke mikopo idi ipana ku bantu badi balomba mikopo ya kujingulula malu, yakuambuluisha bakuikala ne makopo a kujingulula malu. Ke mikopo idi ipana ku bantu badi balomba mikopo ya kujingulula malu bua midimu yabo ya kujingulula malu.

Bungi bua Mikopo, Tubalu ne Ntawila

• Bungi bua mikopo: Mikopo idi itua ku Dokare ya Amerika ya lukama (USD 100) too ku Dokare ya Amerika ya binunu makumi abidi (USD 20 000). Mu Mfranka ya Congo, ke binunu makumi abidi ne bitanu (CDF 250 000) too ku miliyo makumi atanu (CDF 50 000 000). Bungi bua mikopo budi bukonkonona ku bakadi-kasuila ba mudimu ba pa muaba eu ne butuku bua muntu muleji dikopo.
• Tubalu tua mikopo: Bakadi-kasuila ba mudimu ba pa muaba eu ke badi balongolola tubalu tua mikopo. Ndambu ya tubalu ya pa tshidimu (APR) idi itua ku makumi abidi (20%) too ku makumi asatu (30%). Kiva ku patudi katuena tutshishimikila tubalu tua mikopo ku bantu badi balomba mikopo.
• Ntawila: Ntawila ya kudibanyisha (ndi idi itua ku dikumi dimue (1%) too ku dikumi disatu (3%) dia bungi bua dikopo) idi ilongolola ku bakadi-kasuila ba mudimu ba pa muaba eu. Kudi ntawila ya kudituika ku dikopo didi kaena dipingaja ku butuku. Kiva ku patudi katuena kutshishimikila ntawila nansha kumu bantu badi balomba mikopo.
• Nsombelu ya kupingaja: Butuku bua kupingaja mikopo budi butua ku ngondo isambombo (6) too ku ngondo makumi asatu ne isambombo (36), butuku budi bukonkonona ku midimu ya muntu muleji dikopo. Kudi butuku bua kuditua ku dikopo (grace period) bua ngondo imue too ku ngondo isatu bua midimu ya balimi.
• Tshia kubuikila dikopo: Kudi nsombelu ya tshia kubuikila dikopo, bu mudi dibanga dia bantu, anyi malu adi atekwa ku banki bua kukuatshilakanyi. Kudi kabidi bintu bikuabu bidiku bua tshia kubuikila dikopo, bu mudi nyama.

Mudi wa Kudibanyisha ne Nsombelu ya Mudimu

Mudi wa kudibanyisha dikopo ku Kiva mu Ditunga dia Congo-Kinshasa udi ulongolola ku bakadi-kasuila ba mudimu ba pa muaba eu.

• Mudi wa kudibanyisha: Bantu badi balomba mikopo badi baya ku biro bia bakadi-kasuila ba mudimu ba pa muaba eu. Bakadi-kasuila ba mudimu ba pa muaba eu badi balongolola malu a kudibanyisha dikopo, ne badi bakuambuluisha bakuikala ne makopo mu bungi butupu.
• Mikanda ikadi: Kudi mikanda imue idi ikadi bua kudibanyisha dikopo, bu mudi mukanda wa butuku wa muntu muleji dikopo (ID), mukanda wa mudimu (bu mudi mukanda wa bisalu), ne mukanda wa kudia Kiva. Kudi kabidi foto ya muntu muleji dikopo ne malu a mudimu wende adi atua ku website ya Kiva bua kusangisha makopo.
• Dikkonkonona dia mikopo: Bakadi-kasuila ba mudimu ba pa muaba eu badi balongolola malu a dikkonkonona dia mikopo, bu mudi malu a mudimu wa muntu muleji dikopo, ne malu a dipingaja mikopo ya kale. Kiva udi kabidi ukonkonona bakadi-kasuila ba mudimu ba pa muaba eu bua kumanya muvuabu ne mudimu mukole.
• Kupana mikopo: Mikopo idi ipana ku bantu ba Ditunga dia Congo-Kinshasa kupitila ku malu a telefone (bu mudi M-Pesa), anyi ku banki. Kudi kabidi mikopo idi ipana ku malu a cash ku biro bia bakadi-kasuila ba mudimu ba pa muaba eu.
• Kusangisha mikopo: Bakadi-kasuila ba mudimu ba pa muaba eu ke badi balongolola malu a kusangisha mikopo. Kudi nsombelu ya kupingaja mikopo ku butuku, ne kudi kabidi dibanga dia bantu didi didia bua kukuatshilakanyi bua mikopo.

Kiva mu Kabalu ka Didital ne Mudi wa Kulumbuluisha

Kiva udi ulongolola mudimu wende kupitila ku malu a didital, kukuambuluisha bantu ba bungi bua kubuela mu malu a mikopo.

• Programe ya telefone: Kiva udi ne programe ya telefone ya Kiva Lender App (iOS ne Android) idi ipana ku bantu badi bakosola mikopo. Programe eyi idi yakuambuluisha bakuikala ne makopo a kusangisha mikopo ne kukuambuluisha bakuikala ne makopo a kudia Kiva. Kadi bantu badi balomba mikopo katuena ne programe ya Kiva ya patuabu.
• Kukwata muaba: Kiva udi ulongolola mudimu wende mu Kinshasa, Kivu ya Nord ne ya Sud, Katanga, ne mu provense ya Orientale. Kudi kabidi mudimu mukole wa kubuela mu miaba mikuabu ya Ditunga dia Congo-Kinshasa.
• Bantu badi balomba mikopo: Kiva udi usangisha bantu ba bungi badi balomba mikopo mu matunga a bungi. Ku ditunga dia Congo-Kinshasa, kudi bantu ba binunu makumi a bungi badi balomba mikopo kupitila ku Kiva.
• Mudi wa kulongolola ku mukanda: Kiva ke tshisumbu tshia didiukishe tshia ku Amerika, kadi katuena ne mukanda wa mudimu wa ku Ditunga dia Congo-Kinshasa. Bakadi-kasuila ba mudimu ba pa muaba eu ke badi ne mikanda ya mudimu mikadi kudi Banque Centrale du Congo.

Kiva ku Tshisuamu tshia Mikopo

Kiva udi ne tshisuamu tshia mikopo tshia bungi mu Ditunga dia Congo-Kinshasa. Kadi katuena tutshishimikila mikopo ku patudi. Patudi tutua dibue, tuyaya kudi bakadi-kasuila ba mudimu ba pa muaba eu. Kiva udi uleja muvuabu ne diyi dia kuambuluisha bantu badi kaena ne mikopo. Kudi kabidi mikopo ya didital mikuabu idi ipana mikopo ya butuku, kadi ne tubalu tua bungi.

• Kudifuanyisha ne bakuabu: Kiva udi udifuanyisha ne mikopo ya didital mikuabu idi ipana mikopo ya butuku, kadi ne tubalu tua bungi (50% - 200%). Kudi kabidi mikopo ya banki idi ipana mikopo ya bungi, kadi ne nsombelu mikole ya tshia kubuikila dikopo. Kiva udi uleja muvuabu ne diyi dia kuambuluisha bantu badi kaena ne mikopo, ne tubalu tua Kiva ku patudi nansha katupu.
• Kuakula kumpala: Kiva udi ulongolola mudimu wende bua kubuela mu miaba mikuabu ya Ditunga dia Congo-Kinshasa, kukuambuluisha bantu ba bungi bua kubuela mu malu a mikopo. Kudi kabidi mudimu mukole wa kulongolola malu a telefone ne malu a didital bua kupana mikopo.

Lungenyi lua bantu ne Tshiamu tshiakula

Bantu badi balomba mikopo kupitila ku Kiva badi balumbuluisha midimu ya Kiva. Kudi bantu badi balumbuluisha midimu ya Kiva bua tubalu tua mikopo nansha katupu, ne kudi kabidi bantu badi balumbuluisha midimu ya Kiva bua bungi bua mikopo budi butupa ku midimu ya bantu.

• Lungenyi lua bantu: Bantu badi balumbuluisha Kiva bua mudimu mukole wa kuambuluisha bantu badi kaena ne mikopo. Kadi kudi kabidi bantu badi balumbuluisha Kiva bua butuku bua kusangisha mikopo, ne kudi kabidi bantu badi balumbuluisha Kiva bua mikanda mikole ya kudibanyisha dikopo.
• Mudimu wa kuambuluisha bantu: Kiva udi ne mudimu mukole wa kuambuluisha bantu ba bungi kupitila ku malu a telefone ne malu a didital. Kudi kabidi biro bia bakadi-kasuila ba mudimu ba pa muaba eu badi balongolola malu a kudibanyisha dikopo.
• Malu a kukola: Kudi malu a kukola a bungi adi Kiva ulongolola mu Ditunga dia Congo-Kinshasa, bu mudi midimu ya balimi ba bindi, ne midimu ya bantu badi balongolola malu a malonga.

Tshiamu Tshiakula Bua Bantu Badi Balomba Mikopo

Bua bantu badi balomba mikopo ku Kiva mu Ditunga dia Congo-Kinshasa, kudi tshiamu tshiakula tshidiku bua kukuambuluisha bakuikala ne makopo mu bungi butupu:

• Manya nsombelu ya bakadi-kasuila ba mudimu: Kulongolola kumanya nsombelu ya mikopo ya bakadi-kasuila ba mudimu ba pa muaba eu. Kuikala ne nsombelu ya mikopo, ntawila, ne tshia kubuikila dikopo.
• Konkonona butuku bua bakadi-kasuila ba mudimu: Konkonona butuku bua bakadi-kasuila ba mudimu ba pa muaba eu, bua kumanya muvuabu ne mudimu mukole.
• Kudilongolola bua mikanda: Kudilongolola bua mikanda ikadi bua kudibanyisha dikopo, bu mudi mukanda wa butuku wa muntu muleji dikopo (ID), mukanda wa mudimu (bu mudi mukanda wa bisalu).
• Manya malu a dibanga dia bantu: Manya malu a dibanga dia bantu, bua kumanya muvuabu ne mudimu mukole wa kukuatshilakanyi bua mikopo.
• Lomba malu a butuku bua kuditua ku dikopo: Lomba malu a butuku bua kuditua ku dikopo (grace period) bua midimu ya balimi.
• Kudifuanyisha ne mikopo mikuabu: Kudifuanyisha ne mikopo mikuabu idi ipana mikopo mu Ditunga dia Congo-Kinshasa, bua kumanya muvuabu ne mudimu mukole.

Kiva udi upesha lungenyi lua didiukishe bua bantu ba Ditunga dia Congo-Kinshasa, kukuambuluisha bakuikala ne makopo mu bungi butupu. Kadi kudi nsombelu imue idi ikadi bua kudibanyisha dikopo. Kudi kabidi butuku bua mikopo, ntawila, ne tshia kubuikila dikopo. Kiva udi ulongolola mudimu wende bua kuambuluisha bantu ba bungi bua kubuela mu malu a mikopo.