Na ntoto ya nzimbu ya République Démocratique du Congo (RDC), kusadisa bantu ya kele ve ti nzila ya kubaka nzimbu na banki kele kambu ya mfunu mingi. Kiva, organizasio ya ke salaka ve profit (non-profit) ya ke katukaka na San Francisco, kele ti mutindu mosi ya kuswaswana ya kubakisa na kambu yai. Kiva ke salaka bonso ponti, ke tulaka bantu ya ke pesaka nzimbu na intanete na ntoto ya mvimba ti ba entrepreneurs ya mike na RDC. Na disolo yai, beto ta yula mambu ya Kiva na RDC, minsusu na yau, mambu ya nzimbu, mpe nsiku na yau, sambu na kupesa bansangu ya mfunu na bantu ya ke lombaka mpako.
Kimbangi ya Kiva na RDC: Mutindu mpe Nsiku na Yandi
Kiva Microfunds, Inc., ya bo tungaka na Oktobri 2005 na Matt Flannery mpe Jessica Jackley, kele organizasio ya ke salaka ve profit ya kele na nsi ya luyalu ya Amerika. Nzo-ntete na yau kele na San Francisco, Californie. Kiva kele ya kuswaswana sambu yau ke pesaka ve mpako na yau mosi. Na kisika na yau, yau ke sadilaka ba
Modeli yai ya Kiva kele ya mfunu mingi: yau ke tulaka bantu ya ke pesaka nzimbu (lenders) na intanete ti bantu ya ke lomba mpako (borrowers). Bantu ya ke pesaka nzimbu ke tulaka nzimbu ya mike (bonso $25) na nzila ya plateforme ya Kiva sambu na kusadisa ba bisalu ya mike na bansi ya kele na ntoto ya mvimba. Na RDC, Kiva ke bakisaka na nzila ya ba partenaires na yau, ke pesaka nzila ya kubaka nzimbu na bantu ya kele ve ti nzila ya kubaka mpako na banki ya ntete. Sambu Kiva mosi ke zengaka ve nteko to ba frais na muntu ya ke lomba mpako, yai kele mutindu mosi ya kuswaswana ya kusadisa bantu.
Minsunsu ya Kiva na RDC: Ba Mpako mpe Ba Conditions na Yau
Ba minsusu ya Kiva na RDC ke swaswanaka na mutindu ya partenaire mosi na mosi. Kansi, yau kele ti mitindu ya mpako ya ntete ya ke sadisaka mingi:
- Ba Mpako ya Bisalu: Yai kele sambu na bantu ya kele ti ba bisalu ya mike, sambu na kuluta nzimbu ya bisalu, kusumba biloko ya kuweleka, to biloko ya ntete.
- Ba Mpako ya Bilanga: Yai kele mpako ya bo ke pesaka na ntangu ya kukuna mpe ya kukatula bilanga, sambu na kusadisa ba bilanga na ntangu ya mfunu.
- Ba Mpako ya Bantu Mingi (Group-lending) mpe ya Muntu Mosi (Individual Microloans): Ba partenaires ya Kiva ke pesaka ba mpako na bantu mingi ya ke salaka bonso kimvuka, to na muntu mosi.
- Ba Mpako ya Kele ti Nzimbu ya Kubumba: Ba mpako ya nkaka ke lombaka nde muntu ya ke lomba mpako kubumba nzimbu mosi ya ntete na nzila ya partenaire.
Ntalu ya Ba Mpako, Nteko, mpe Ba Fres
- Ntalu ya Ba Mpako: Ntalu ya ntete ya mpako kele nti ya $100 (nti ya 250 000 CDF). Ntalu ya nsuka ke vandaka na kati ya $10 000 ti $20 000 (nti ya 25 000 000 ti 50 000 000 CDF), kansi yai ke swaswanaka na mutindu ya partenaire mpe na profil ya muntu ya ke lomba mpako.
- Nteko ya Ba Mpako (APR): Ba partenaires ya Kiva ke tulaka nteko na bo mosi, ke vandaka mingi-mingi na kati ya 20% ti 30% na mvula. Nteko yai ke tulamaka na nsiku ya insi mpe na mutindu ya partenaire. Kele mfunu kuzaba nde Kiva mosi ke zengaka ve nteko to ba frais na muntu ya ke lomba mpako. Nzimbu ya nteko ke yelaka kaka na mutindu ya partenaire ya nzimbu ya mike.
- Ba Fres ya Mpako: Ba partenaires ke zengaka ba frais ya kitala (origination/processing), ke vandaka mingi-mingi 1% ti 3% ya ntalu ya mpako. Ba frais ya kufuana ve na ntangu ya kufuta mpako ke tulamaka mpe na nzila ya ba partenaires.
- Nsiku ya Kufuta mpe Ntangu: Ntangu ya mpako ke vandaka na kati ya ngonda 6 ti 36, ke fwanana ti mutindu ya bisalu mpe ya ba mpako ya mosi na mosi. Ba partenaires ya nkaka ke pesaka mpe ntangu ya kupema (grace periods) ya ngonda 1 ti 3, mingi-mingi sambu na ba bisalu ya bo ke salaka na ntangu ya bilanga.
Biloko ya Kubakisa Mpako
Sambu na kubakisa mpako, ba partenaires ya Kiva ke lombaka biloko ya kubakisa mpako bonso lulendo ya bantu mingi (solidarity group guarantee) to nzimbu ya kubumba ya kele nsiku. Ba partenaires ya nkaka ke ndimaka mpe biloko ya muntu (in-kind collateral) bonso banyama.
Mutindu ya Kubaka Mpako mpe Teknoloji ya Kiva
Mutindu ya kulomba mpako na Kiva na RDC kele na nzila ya ba partenaires na yau ya kele na insi. Muntu ya ke lomba mpako ke kwendaka na ba biro ya ba partenaires sambu na kulomba mpako. Ba ONG ya nkaka ke sadisaka mpe na mutindu yai.
Mutindu ya Kujinga mpe Kubakisa na Mpako
Muntu ya ke lomba mpako ke pesaka mikanda ya kimbangi ya luyalu, bonso kimbangi ya muntu to permission ya bisalu (kana yau kele nsiku). Na nima, nsangu ya muntu ya ke lomba mpako, foto na yau, mpe disolo na yau ke tulamaka na Kiva.org sambu bantu ya ke pesaka nzimbu na ntoto ya mvimba kupesa nzimbu na mpako na yau.
Mutindu ya Kutula Mpako na Kufuta
Kana mpako kele ya kundimama, nzimbu ke futamaka na mutindu ya kuswaswana, bonso:
- Nzimbu na maboko na ba biro ya ba partenaires.
- Nzimbu ya telefone (mobile money) bonso M-Pesa.
- Na nzila ya banki (kana yau kele nsiku mpe kana muntu ya ke lomba mpako kele ti compte ya banki).
Teknoloji mpe Ntalu ya Kiva
Kiva kele ti application ya telefone ya bo ke bingaka
Kiva na Ntoto ya Nzimbu ya RDC: Luyalu, Bantwa mpe Lusadulu
Luyalu mpe Nsiku
Kiva mosi kele organizasio ya non-profit na Californie mpe kele ve ti lisense ya luyalu na RDC sambu yau ke pesaka ve mpako na yau mosi. Kansi, ba partenaires na yau na RDC kele ti ba lisense ya microfinance ya Banque Centrale du Congo (BCC) mpe ke salaka na nsiku ya BCC. Bo ke salaka na nsiku ya microfinance ya RDC, nsiku ya nteko ya mpako, mpe ya nzimbu ya kubumba ya kele nsiku.
Ntalu ya Kiva na Ntoto ya Nzimbu ya RDC mpe Bantwa na Yau
Kiva kele ya kuswaswana na RDC sambu yau kele plateforme ya crowdfunding. Yau ke sadisaka ba MFI ya kele na insi na kisika ya kukutana na bo na mutindu ya ntete. Kansi, Kiva ke kutanaka na ba digital lenders (bonso Tala mpe Branch) ya ke pesaka nzimbu nswalu kansi na nteko ya mingi (50% ti 200%). Ba MFI ya ntangu ya ntama (traditional MFIs) ke pesaka ba mpako ya nene, kansi ke lombaka biloko ya mingi mpe nsiku ya ngolo. Kiva kele ya kuswaswana na nteko ya 0% ya plateforme na yau mpe na ntalu ya bantu ya ke pesaka nzimbu na ntoto ya mvimba.
Ba Makambu ya Kele Mpasi mpe Lusadulu ya Bantu
Bantu ya ke pesaka nzimbu na Kiva ke tubaka nde kele ti lusadisu ya mingi sambu na bantu, mpe ba disolo ya bantu ya ke lomba mpako kele ya mfunu. Kansi, bo ke tubaka nde ntangu ya kubakisa nzimbu kele mpasi. Bantu ya ke lomba mpako na RDC ke waka kiese na nteko ya 0% ya Kiva, kansi bo ke tubaka nde mikanda ya ba partenaires kele mpasi mpe ke lombaka ntangu mingi. Sambu na lusadulu, Kiva ke pesaka lusadulu na nzila ya e-mail mpe chat. Ba partenaires ke pesaka lusadulu na biro na bo, ya kele mfunu sambu na bantu ya kele na insi.
Ndonga ya Nsiku ya Luzolo ya Kubaka Mpako
Kana nge ke yindula kulomba mpako na nzila ya Kiva na RDC, tala ndonga yai ya lusadulu:
- Zaba Mutindu ya Kiva: Kiva ke pesaka ve mpako na yau mosi. Yau ke salaka na nzila ya ba partenaires ya kele ti lisense na RDC. Kele mfunu kuzaba partenaire ya nge ke salaka ti yau mpe makambu na yau.
- Jinga Ba Conditions ya Mpako: Zaba nteko ya mpako, ba frais (ya origination, ya kufuana ve na ntangu), mpe nsiku ya kufuta ya partenaire na nge. Bantu mingi ke tubaka nde nteko kele na kati ya 20% ti 30% na mvula.
- Kubika Mikanda: Kubika mikanda yonsono ya ke lombamaka, bonso kimbangi ya muntu, kimbangi ya bisalu, mpe mikanda ya nkaka ya partenaire. Kambu yai kele mpasi na ntangu ya nkaka.
- Sadila Lusadulu: Kana nge kele ti ba ngyuvu to ba makambu, sadila lusadulu ya Kiva (na intanete) mpe lusadulu ya ba partenaires (na biro).
- Zaba Mambu ya Kufuta Nzimbu: Zaba nde ba mpako ya Kiva kele ya 0% na plateforme, kansi partenaire ke zengaka nteko. Kele mfunu kuzaba ntalu ya nzimbu ya nge ta futa na yonsono.
- Kuswaswana na Bantwa: Mpako ya Kiva kele ya kuswaswana na ba digital lenders (ya nteko ya mingi) mpe ba MFI ya ntete (ya nsiku ya ngolo). Zaba kana Kiva kele ya nge.
Na yonsono, Kiva ke pesaka nzila ya mfunu ya kubaka nzimbu na RDC, mingi-mingi sambu na ba entrepreneurs ya mike mpe bantu ya kele ve ti nzila ya kubaka nzimbu na banki. Kansi, kele mfunu kuzaba mutindu ya Kiva, ba conditions ya ba partenaires na yau, mpe makambu ya kele mpasi, sambu na kubaka desizion ya mbote.
